Gentoo linux

ArticleCategory:

SystemAdministration

AuthorImage:[Here we need a little image from you]

TranslationInfo:[Author + translation history. mailto: or http://homepage]

AboutTheAuthor:[A small biography about the author]

Guido y�kleme i�lemlerinde kendisine daha fazla kontrol imkan� sa�lad�� i�in Gentoo'yu ger�ekten seviyor. Di�er da��t�mlara k�yasla daha fazla kontrol imkan� i�eriyor.

Abstract:

Gentoo Linux, Linux tabanl� bir kaynak paketidir. Ticari Linux da��t�mlar�ndan olduk�a farkl�d�r.

ArticleIllustration:

ArticleBody:

Giri�

G�n�m�z ticari linux da��t�mlar� olduk�a otomatikle�tirilmi� y�kleme y�ntemleri sunmaktad�r. Bir ka� soruya cevap veriyor, sabir diski b�l�mlere ay�r�yor ve otomatik donan�m tan�ma safhas�na ge�iliyor. Bir ka� dakika i�inde her�ey y�klenmi� oluyor ve size sisteme giri� yapmak kal�yor.

�o�u insan bu tarz y�klemeyi basit olu�u ve donan�m bilgisi gerektirmemesi sebebiyle kendisine daha yak�n buluyor.

Yine de bir sorun var; nas�l i�ledi�ine dair hi� ip ucunuz yok. Olu�abilecek bir sorun kar��s�nda nereden ba�layaca��n�z, hangi dosyay� de�i�tirece�iniz yada hangi tan�m arac�n� kullanarak ��z�me ula�abilece�iniz hakk�nda hi� bir fikriniz yok.

Gentoo farkl�d�r

Gentoo bilinen ticari da��t�mlardan olduk�a farkl�d�r. Neredeyse hi�bir �ey otomatik de�ildir. �o�u tan�mlama dosya baz�nda bir edit�r yard�m�yla elle yap�lmakta ve y�kleme genelde daha uzun s�rmektedir.

Gentoo y�klenmesini bir Linux kursunda g�r�n. Y�klemesini yapt��n�z sistem hakk�nda �ok �ey ��renirsiniz. �o�u ad�m elle yap�lmakta ve daha fazla zaman almaktad�r ancak sonunda Linux sistemin nas�l i�ledi�ini anlars�n�z.

Ayn� zamanda Gentoo baz� �zel derleyiciler kullanarak i�lemcinize g�re kodu iyile�tirmektedir. Bunun d��nda ilave �zelliklerle derleme/derlememe �ans�n�z da var. Sonunda ihtiya�lar�n�z i�in son derece g�zel ki�iselle�tirilmi� bir sistem elde ediyoruz.

Gentoo y�klemesi komut sat�r�ndad�r based

Paket y�netimi

Gentoo kaynak temellidir. Di�er bir deyi�le: kaynaktan paketleri emerge/ebuild olarak adland�r�lan otomatik yap�land�rma sistemi kullanarak y�kl�yoruz. Emerge y�kleme bilgilerini /usr/portage dizin a�ac�ndan almaktad�r. Bu dizin alt�nda emerge i�in kurulum betiklerini alt dizinler halinde bulabilirsiniz. /usr/portage/app-editors/ dizini �rnek olarak her t�rl� edit�r�n kurulum betiklerini bar�nd�r�r. /usr/portage/packages alt�nda �n kurulumlu paketleri bulabilirsiniz. Bunlar y�kleme i�lemini h�zland�rmak i�in kullan�labilirler. /usr/portage/distfiles alt�nda geli�tiriciler taraf�ndan farkl� �ekilde da��t�mlar� yap�lan tar kaynak kodlar�n� raw olarak kopyalayabilirsiniz. E�er ki bir dosya zaten orada varsa emerge bunu a�dan y�klemeye ihtiya� duymayacakt�r.

Olduk�a �nemli bir ki�iselle�tirme se�ene�i /etc/make.conf dosyas� i�erisindeki "USE flags" d�r. �o�u uygulama i�eri�ine g�re (�rne�in mysql destekli/desteksiz yada QT olmaks�z�n Athena widget yada alsa's�z oss deste�i gibi) derleme zaman� se�ene�i sunar. Do�ru "Use Flag" kullanarak y�klemenizi d�zenleyebilirsiniz.

��te emerge'in nas�l kullan�lmas�na dair bir �rnek. vim edit�r�n� y�klemek i�in �al��t�rman�z gereken:

emerge -k app-editors/vim
yada sadece
emerge -k vim

-k 'n�n anlam� haz�rdaysa ikilitaban paketi kullan, de�ilse kayna�� indir, derle ve y�kle demektir. Y�kleme �ncesinde "-p" se�ene�i ile "emerge -k vim" komutunu �al��t�r�rsan�z sistemin nas�l davranaca��n� g�rebilirsiniz:

emerge -k -p vim

Bu size di�er ba�l� paketlerin ne �ekilde y�klenmeleri gerekti�ini ve "-p" kullanmam��cas�na (p yap�yormu� gibi g�sterir) neler yapaca��n� size s�ylecektir.

Redhat'ten gelen kullan�c�lar "epm"i bileceklerdir. Temelde Gentoo i�in bir "rpm" komutudur. Bu dosya hangi paketle ili�kili gibisinden bir sorgula i�in kullan�� eklimiz:

epm -qil -f /the/file

G�rd��n�z gibi komut dizimi redhat rpm ile ayn�.

Paket bilgisini yazd�rman�n ikinci bir yolu da qpkg komutu. qpkg ayn� zamanda g��l� bir aray�z olmakla beraber komut dizimi elbette "rpm" den farkl�. �rne�in y�kl� paketlerin listesini almak istersek:

qpkg -I -nc

Y�kleme

Gentoo iyi bir a� ba�lant�s�na ihtiya� duymaktad�r (DSL yada daha iyisi gibi). Teorik olarak sadece CD lerden �al��mak m�mk�n olsa da bana pek ger�ek�i gelmiyor. Her zaman CD de olmay�pta y�klemek isteyece�iniz paketler olacakt�r. Gentoo zengin bir paket setine sahiptir (y�kleme bilgileri desek daha do�ru).

Gentoo'yu ilk kez deneyeceklere CD'yi kullanmalar�n� ve "state3" ten ba�lamalar�n� �neririm. "state3" tar paketleri �nden derlenmi� b�y�k paketlerdir. Bu paketleri kullanmak y�kleme h�z�n� olduk�a artt�rmaktad�r.

Bu �nerime kar��n detaylara fazlaca inmeyece�im ��nk� Gentoo'nun y�kleme bilgileri her�eyi kaps�yor. �ok detayl� bir kullan�c� k�lavuzu (pdf, 1102643 bytes) ve bir h�zl� k�lavuzu (pdf, 17899 bytes) var. Kullan�c� k�lavuzunu �nden bir okuyun ve h�zl� k�lavuzun bir ��kt�s�n� alarak y�kleme boyunca elinizde bulundurun.

Ayn� zamanda Gentoo 1.4'ten (pdf, 92926 bytes) talimatlara bir g�z atmak isteyebilirisiniz. Talimatlar Gentoo 2004.0 i�in genelde ge�erli olmakla beraber 117 sayfa y�kleme talimat� ve h�zl� k�lavuz aras�ndalar.

Gentoo'nun b�y�k bir avantaj� da y�klemeyi istedi�iniz noktada kesebilmenizdir. E�er tak�l�rsan�z disk b�l�mlerini sistemden ay�r�r, sorunu inceler, google kullan�r yada d�k�manlar� okursunuz. Devam etmek istedi�inizde ise disk b�l�mlerini sisteme ba�lar ve son kald��n�z yerden y�klemeye devam edersiniz.

CD ler i�in �nerim CD1 ve CD2 i�in ISO imajlar�n� indirmeniz ama sadece CD1'i yazman�zd�r. CD1 ana y�kleme CD sidir ve de i�eridi�i bir�ok ara� ile m�kemmel bir kurtarma CD sidir.

CD2 �nceden derlenmi� paketleri i�erir ve ayn� anda birden fazla Gentoo kurulumu yapmayacaksan�z i�inize yaramayacakt�r. CD2'yi yazmak yerine ISO imaj�n� /usr/portage/packages alt�ndan sisteme ba�layabilirsiniz:

mkdir /usr/portage/packages
mount -o loop -t iso9660 packages-pentium3-2004.0.iso /usr/portage/packages
# note: change the name of iso image to the right one for your cpu type

��lem Tamam

Ana y�kleme komut sat�r�nda sonlanacak. Ayr�ca isterseniz X11, KDE, xfce vb. yada istedi�iniz ba�ka bir pencere sistemini y�klemeniz gerekecek.

XF86Config dosyas�n� d�zenlemeniz ve X11 'i startx komutu ile �al��t�rman�z gerekiyor. �al��t�rd�ktan sonra gdm yada kdm gibi grafik aratabanl� bir giri� ekran� isterseniz tan�m dosyalar�n� d�zenliyorsunuz.

Y�klemenin sadece komut sat�r� ile tamamlan�yor olmas� baz� kullan�c�lar i�in �ok etkisi yaratabilir ancak dedi�im gibi bu size emerge ile istedi�iniz paketleri y�klemede daha �ok kontrol olana�� sa�l�yor.

Sonu�

Gentoo i�in hedef kitle deneyimli UNIX/Linux kullan�c�lar�d�r.

DSl gibi iyi bir a� ba�lant�s�na Gentoo'yu etkin kullanmak i�in ihtiyac�n�z var. Baz� siteler Gentoo y�kleme CD lerini sunmaktalar ancak DSL gibi bir ba�lant�n�z varsa ISO lar�n� indirebilirsiniz de.

G�zel olabilecek bir �ey de t�m Gentoo distfiles �ip�ak (snapshot) lar�n� ve ilgili ta��ma dizinlerini i�eren birka� DVD den olu�an bir set bulundurmak olabilir. Bu bize a� ba�lant�s� olmadan y�kleme yapma ve y�llar ge�sede eski s�r�mlere ula�abilme imkan� tan�yacakt�r. E�er b�yle bir �eyi sunan birini biliyorsan�z beni haberdar edin. Sat�nalmak isterim.

Gentoo y�kleme talimat� bir dizi ad�mdan olu�uyor ve zaman al�yor ancak ki�iselle�tirme ve iyile�tirme imkan� fark� yarat�yor. Zaman kazanc� belki % 3-5 fakat "USE flags" ler �nemli. Ger�ekten bu y�klemenin bir �r�n y�neticisine de�il de size ait oldu�unu hissedebilirsiniz. �zellikle bir masa�st� bilgisayar�nda ihtiyac�n�za g�re y�klenmi� yaz�l�mlar�n oldu�unu bilmek g�zel olsa gerek.

Gentoo'yu ilk kez g�rd��mde �ok olmu�tum ancak 6 aydan beri kullanmaktay�m ve ba�ka bir da��t�m ile de�i�tirmeyi art�k d��nm�yorum. Ger�ekten Gentoo'yu seviyorum.